AKREDYTACJA
Postępowanie / procedura, w którym formalnie upoważniona jednostka wydaje formalne zaświadczenie, że organizacja lub osoba są kompetentne do wykonywania określonych zadań / czynności. Wiąże się to z kontrolą dotyczącą jakości produktów / usług wykonywanych, oraz stosowanych procedur przez akredytowaną organizację lub osobę
ANDRAGOG
Specjalista w dziedzinie andragogiki (nauczania osób dorosłych)
ANIMATOR
(łac. animator = ożywiciel) m.in. ten, kto ożywia, zachęca, pobudza do działania.
Osoba, która animuje szkolenie, pobudza zachęca do działania, np. wykonywania ćwiczeń
ĆWICZENIA (klasyczne)
polegają na wykonaniu/wykonywaniu określonego przykładowego zadania/czynności w warunkach „szkolnych„. Ich celem jest z reguły doskonalenie umiejętności lub podnoszenie sprawności.
ĆWICZENIA SYMULACYJNE/SYMULACJE
polegają na wykonywaniu określonych rzeczywistych zadań/czynności w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, przy użyciu rzeczywistych narzędzi i materiałów (lub ich symulantów).
ĆWICZENIA Z ZADANIEM ZASTĘPCZYM
polegają na wykonaniu zadania umownego/zastępczego w warunkach sztucznych. Ich celem jest z reguły obserwacja np. zachowań uczestników, zjawisk zachodzących w grupie lub też ukazania pewnych zjawisk zachodzących w rzeczywistości na przykładzie zastępczym.
CERTYFIKACJA
Proces / procedura uzyskiwania / otrzymywania certyfikatu
CERTYFIKAT
1. Dokument ( zaświadczenie, poświadczenie , świadectwo ) potwierdzający zgodność czegoś z normą / wzorcem.
2. Dokument ( zaświadczenie, poświadczenie, świadectwo ) potwierdza posiadanie / nabycie umiejętności / kompetencji lub prawo wykonywania czynności.
COACH
osoba, trener, szkolący metodą coachingu
COACHING
jest interaktywnym procesem, który pomaga pojedynczym osobom i/ lub organizacjom w przyspieszeniu tempa rozwoju, polepszeniu efektów działania i podniesieniu jakości funkcjonowania. Dokonuje się to w oparciu o relację wspierającą proces, o którym decyduje Klient. Coaching koncentruje się na obecnej sytuacji Klienta oraz na tym, co zamierza zrobić, aby osiągnąć pożądany cel;
Rezultatami coachingu są: konkretniejsze cele, optymalizacja działań, trafniejsze decyzje, pełniejsze korzystanie ze swoich naturalnych zdolności
COACHING 1 (termin zaczerpnięty ze sportu)
rodzaj szkolenia, polegający na praktycznym treningu umiejętności pod kierunkiem coacha i udzielaniu porad bądź wskazówek przez coacha szkolonemu. Celem jest nabywanie, doskonalenie lub podnoszenie poziomu określonych umiejętności (może mieć formę szkolenia indywidualnego lub grupowego, może mieć zastosowanie w szkoleniu kadry kierowniczej)
COACHING 2
jest to świadomie zaplanowany dwustronny proces, którego celem jest rozwój umiejętności pracownika. Coaching oparty jest na indywidualnej relacji coacha (trenera) i szkolonego. Coaching jest „szyty na miarę” – zawsze ściśle dopasowany do konkretnej organizacji, sytuacji, a przede wszystkim osoby, jej doświadczenia, planów i ambicji
DYDAKTYK
Specjalista w dziedzinie dydaktyki
2. Osoba mająca zdolności dydaktyczne
DYSKUSJA
polega na wymianie poglądów i opinii na określony temat.
Mamy różne odmiany dyskusji:
Zwykła
Zwykła moderowana (czyli z osobą spełniającą funkcję moderatora
Obserwowana (panelowa, panel) – polega na tym, że kilka osób dyskutuje, a reszta obserwuje, czyli jest rodzajem publiczności; publiczność może być aktywna lub bierna
Sztafeta (fish bowl) – odmiana obserwowanej, tutaj co jakiś czas następuje częściowa lub pełna wymiana/rotacja pomiędzy dyskutantami a publicznością
Wielokrotna (w kilku zespołach z tym samym tematem), na końcu porównuje się lub zestawia wyniki
Efektywna (okrągłego stołu) – polega na tym, że uczestnicy zabierają głos kolejno. Każdy ma obowiązek wypowiedzieć się, uczestnicy mają czas na przygotowanie się do spotkania
EDUKATOR
Specjalista w dziedzinie edukacji
1. osoba zajmująca się profesjonalnie procesami edukacyjnymi
2. nauczyciel, który ukończył kurs kwalifikacyjny przygotowujący do pracy edukatorskiej dający uprawnienia do prowadzenia kursów doskonalących dla nauczycieli
EKSPERT
Specjalista w danej dziedzinie (biegły, rzeczoznawca) powoływany do wydania orzeczenia lub opinii w sprawach, wchodzących w zakres jego kompetencji
FACYLITATOR
(od ang. facilitate = ułatwiać) osoba, która angażuje się w ułatwianie innym ich działania. Rolą facylitatora są aktywna pomoc i towarzyszenie w działaniu, ale nie podpowiadanie lub dostarczanie rozwiązań
GRY (wszystkich typów)
polegają na wykonywaniu analogicznych jak w ćwiczeniach zadań/czynności. Dodatkowym elementem odróżniającym/wyróżniającym jest wprowadzenie standaryzowanego wyniku, w postaci elementu punktacji, co umożliwia porównanie wyników uzyskiwanych przez poszczególnych graczy/zespoły (lub tego samego gracza w kolejnych grach). Jest tu wprowadzony element rywalizacji, właśnie on jest istotną cechą gier, bo w znaczny sposób zwiększa chęć uczestnictwa w grach
INSCENIZACJA
polega na inscenizowaniu (aranżowaniu) określonych sytuacji i odgrywaniu tych sytuacji przez uczestników w warunkach naturalnych, umownych lub laboratoryjnych. Inscenizacja może być improwizowana lub przygotowana/oparta o scenariusz. Pojedyncza lub wielokrotna. Obserwowana i uczestnicząca
INSTRUKTOR
(łac. instructor = przygotowujący) osoba udzielająca wskazówek, rad, pouczeń, instruująca kogoś, najczęściej na kursach, w sporcie, w wojsku
JAKOŚĆ
1. Opinia konsumenta / użytkownika nt. produktu / usługi
2. Zgodność ( poziom zgodności ) parametrów produktu / usługi z przyjętym standardem ( wzorcem / normą )
KONFERENCJA
zorganizowane pod wspólnym tytułem/tematem, kilka (kilkanaście) prezentacji, wykładów, dyskusji itd., które odbywają się w jednym miejscu i czasie (czasami równolegle). Konferencji mogą towarzyszyć wystawy lub mini targi
– zebranie, spotkanie zespołu osób reprezentujących przedstawicieli jakiś instytucji lub organizacji w celu omówienia określonych zagadnień; narada, rozmowa
KONSULTACJA
udzielanie rad lub wyjaśnień przez specjalistę, fachowca lub rzeczoznawcę
2. zasięganie opinii u specjalisty lub rzeczoznawcy
KONSULTANT
Specjalista, fachowiec udzielający rad, wskazówek, wyjaśnień, orzeczeń itp. w zakresie swojej specjalności
KSZTAŁCENIE USTAWICZNE
kształcenie w szkołach dla dorosłych, a także uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych przez osoby, które spełniły obowiązek szkolny
KSZTAŁCIĆ SIĘ
dawać komuś pewien zasób wiedzy, wiadomości w jakiejś dziedzinie, uczyć kogoś, przekazywać komuś umiejętności, sprawności, uczyć kogoś czegoś (zwłaszcza w szkole)
KURS 1
szkolenie dłuższe (obejmujące min 30 godzin dydaktycznych). Kurs może być realizowany w „bloku” lub w ramach kolejnych sesji
KURS 2
pozaszkolne kształcenie w zakresie pewnej specjalności kładące nacisk na praktyczny aspekt nauczanej wiedzy, szkolenie w zakresie pewnej specjalności
KURS 3
na uczelni, cykl wykładów/zajęć z określonego przedmiotu
KURS DOSKONALĄCY
forma doskonalenia się w pewnej dziedzinie, zdobywanie coraz większych umiejętności w jakiejś dziedzinie, robienie postępów w jakiejś dziedzinie
KURS KWALIFIKACYJNY
kurs prowadzony przez placówkę doskonalenia nauczycieli, zakład kształcenia nauczycieli lub inną jednostkę, zgodnie z przepisami w sprawie rodzajów, zasad tworzenia, przekształcania i likwidowania oraz działania placówek doskonalenia nauczycieli
KWESTIONARIUSZ
metoda ta służy ustalaniu własnych postaw lub zachowań odnośnie danego zagadnienia. Kwestionariusz składa się zazwyczaj z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. test
MENTORING
proces, w którym osoba z dużym praktycznym doświadczeniem i sukcesami zawodowymi przyjmuje na siebie zadanie wprowadzania do firmy nowego pracownika, lub wdrożenie pracownika do nowych zadań lub pracy na nowym stanowisku, oraz pomocy w rozwoju pracownikom
METODA POCZTY (koszyk zadań)
jest to rodzaj ćwiczenia polegający na dostarczeniu uczestnikowi określonej porcji zagadnień do wykonania/rozstrzygnięcia, z reguły w fabule mówi się, że otrzymałeś korespondencję np. mailową a w niej …. Zadaniem uczestników jest zaplanować swoje działania związane z „otrzymanymi” zadaniami lub podjąć określone decyzje
METODA PRZYPADKÓW (incident method)
polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu/zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują podjęcie określonych decyzji, działań lub wskazują rozwiązanie
METODA SYTUACJI KRYTYCZNEJ (critical incident)
jest bardzo podobna do metody przypadków/ – polega na zapoznaniu się z rzeczywistym lub umownym krytycznym zdarzeniem, w wersji wstępnej, a następnie na pozyskaniu/ zebraniu dodatkowych informacji o tym zagadnieniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie, z reguły uczestnicy proponują zastosowanie określonego rozwiązania tej sytuacji
METODA SYTUACYJNA (case method)
polega na zapoznaniu się z przedstawionym opisem określonej rzeczywistej lub umownej sytuacji, a następnie jej przeanalizowaniu i wyciągnięciu wniosków
METODY TWÓRCZEGO MYŚLENIA
ogólnie jest to zbiór metod i technik, ułatwiających kreowanie nowych rozwiązań i wypracowywanie nowego spojrzenia na jakiś problem. Przykładowe metody to np. „burza mózgów”, „Philips 66”, „635”
METODYK
Specjalista w dziedzinie metodyki nauczania
MODERATOR
(łac. dosł. ten, kto powściąga)
Osoba, której zadaniem jest prowadzenie rozmowy, dyskusji innych osób przy ograniczeniu swojego udziału do roli porządkowej (Dyskusja taka nosi nazwę dyskusji moderowanej, a czynność, jaką wykonuje moderator nazywa się moderacją)
MODUŁ SZKOLENIOWY
element szkolenia stanowiący pewną część całości
ODCZYT
jest to prezentacja własnych poglądów i przemyśleń autora na dany temat, z reguły przedstawionych subiektywnie, w oparciu o dowolny warsztat badawczy
ODGRYWANIE RÓL
polega na odgrywaniu przez uczestników różnych sytuacji w postaci „scenek z życia”. Odbywa się to z reguły w warunkach naturalnych bądź umownych i jest improwizowane
OPIS PRZYPADKU
zob. metoda przypadku
OPIS SYTUACYJNY
zob. metoda sytuacyjna
POGADANKA
jest to przedstawienie pewnych wiadomości, zagadnień bądź teorii/koncepcji w sposób prosty i przejrzysty, czasem uproszczony, a jednocześnie dostosowany do możliwości percepcji odbiorców. Celem jest przybliżenie problemu/zagadnienia, zachęcenie do pogłębienia wiedzy na dany temat. Odmianą pogadanki jest Gawęda, powinna być ona wygłaszana w zajmujący sposób, jej celem jest głównie zaciekawienie tematem i skłonienie do przemyśleń
POKAZ/DEMONTRACJA
jest to pokazanie/zademonstrowanie jakiegoś urządzenia, jego zasad działania lub też sposobu zachowania czy postępowania w określonych sytuacjach (zasadą pokazu jest to, iż wszystko dzieje się „w ruchu”) w warunkach naturalnych lub sztucznych. Celem jest ukazanie możliwości, zapoznanie z zasadami działania, przedstawienie właściwego sposobu lub metody postępowania
PRELEGENT
(łac. praelegens = wygłaszający) osoba wygłaszająca prelekcje
PRELEKCJA
jest to przedstawienie/pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, w sposób z reguły subiektywny. Celem jest przekonanie, nakłonienie do poglądów, postaw, zachowań lub zachęcenie do określonego działania
PREZENTACJA
jest to przedstawienie/pokazanie jakiegoś tematu, zagadnienia, jak również produktu lub osoby w sposób w miarę obiektywny. Jej celem jest pokazać/ przedstawić, umożliwić zapoznanie się z tematem, zagadnieniem, problematyką, produktem, osobą (czasem również zaciekawić)
PREZENTER
(łac. praesento = przedstawiam) osoba prezentująca coś, dokonująca prezentacji
PROWADZĄCY
Osoba realizująca szkolenie w znaczeniu prowadzący zajęcia, wykład, ćwiczenia itp., ale także organizator zapewniający odpowiednie warunki dla uczestników
SEMINARIUM
typ zajęć dydaktycznych (ćwiczenia praktyczne) dla studentów starszych lat mające na celu dokładniejsze studia wybranej dziedziny,
2. spotkanie naukowców zajmujących się jakąś dziedzina wiedzy, mające na celu rozpracowanie pewnego zagadnienia, lub dyskusję i dojście do wspólnych ustaleń
3. szkolenie wzorowane na takim spotkaniu
Seminarium – może mieć charakter teoretyczny lub oparty na wiedzy i doświadczeniu
SPOTKANIE STUDYJNE
umówione zejście się lub zjazd poświęcone omówieniu ambitnego zagadnienia, przeznaczone dla niewielkiej liczby osób
STANDARD
( norma, wzorzec ) wspólnie ustalone kryterium, które określa powszechne, zwykle najbardziej pożądane cechy czegoś, np. wytwarzanego produktu / świadczonej usługi. Standard minimum to podstawowa, najprostsza wersja np. produktu / usługi
STUDIUM PRZYPADKU
zob. metoda przypadku
SYMPOZJUM
zebranie specjalistów z jakiejś dziedziny poświecone omówieniu jakiegoś zagadnienia lub wymianie myśli na określony temat
SYMULACJE
zob. ćwiczenia symulacyjne
SZKOLENIE 1
zorganizowane działanie, prowadzone w określonym miejscu i czasie, prowadzone wg określonej metodyki i zgodnie z przyjętym programem, którego celem jest dostarczenie wiedzy i/lub doskonalenie, ćwiczenie umiejętności i/lub kształtowanie / zmiana postaw, czyli zwiększenie poziomu/zakresu kompetencji uczestników
SZKOLENIE 2
kształcenie, doskonalenie kogoś w określonej dziedzinie, najczęściej w trybie skróconym
SZKOLENIE OTWARTE
Szkolenia przeznaczone dla szerokiego grona odbiorców, zgłaszających się na owo szkolenie – czasem może to być określona grupa zawodowa czy wiekowa
SZKOLENIE ZAMKNIĘTE
Szkolenia przeznaczone dla ścisłej grupy odbiorców, reprezentujących zazwyczaj jedną firmę lub instytucję. Służą one do kształcenia oraz podnoszenia kwalifikacji osób działających wewnątrz organizacji zamawiającej szkolenie. Szkolenia zamknięte mają bardzo często charakter szkoleń „szytych na miarę”, a więc ściśle dostosowanych do potrzeb odbiorców
SZKOLENIOWIEC
Osoba zajmująca się organizacją i prowadzeniem szkoleń, częściej w odniesieniu do pracownika zajmującego się w firmie działem szkoleń, ale także zewnętrzny doradca w tej samej dziedzinie
TEST
metoda służąca uzyskaniu wiedzy na temat zachowań lub postaw w określonych sytuacjach. Test zazwyczaj składa się z wprowadzenia = instrukcji, zestawu pytań z odpowiedziami i klucza/arkusza wyników. Por. kwestionariusz
TRENER
osoba prowadząca szkolenie, szkolący
Tym mianem określa się prowadzącego szkolenie, seminarium trening
Trener określa zawartość szkolenia, jego metodykę i dydaktykę
Trener koncentruje się na praktycznym ćwiczeniu określonych umiejętności i podnoszeniu sprawności w oparciu o istniejące predyspozycje, wiedzę i umiejętności
TRENING
systematyczne wykonywanie ćwiczeń prowadzących do uzyskania większych umiejętności z danej dziedziny, ćwiczenie umiejętności innych niż sportowe
WARSZTAT
zajęcia praktyczne doskonalące pewną umiejętność, lub zajęcia praktyczne, których celem jest opracowanie lub wytrenowanie określonego sposobu lub metody działania
WYKŁAD
jest to przedstawienie/wyłożenie w sposób kompleksowy i uporządkowany określonej teorii (poglądów) lub koncepcji naukowej, z reguły uzupełnionej komentarzem własnym wykładającego. Wykładowca może wykładać teorie własne lub „cudze”. Celem jest przedstawienie/wyłożenie teorii
WYKŁADOWCA
Osoba prowadząca wykłady z jakiejś dziedziny nauki
ZAGAJENIE
jest to wystąpienie publiczne, którego celem jest przypomnienie lub sformułowanie problemu do dyskusji lub zagadnień do omówienia